?خاستگاه و پیدایش تکنیک ویکور و تاپسیس
تکنیک TOPSIS بوسیله هوانگ و یون Hwang and Yoon به سال ۱۹۸۱ پیشنهاد شد.
?تکنیک VIKOR بوسیله اپریکویک Serafim Opricovic به سال ۱۹۸۴ معرفی شد. بنابراین مشخص است که اپریکویک با توجه به نقدهایی که به روش تاپسیس داشته روش ویکور را معرفی کرده است.
?هدف روش ویکور و تاپسیس
هر دو تکنیک در دسته تصمیم گیری چندمعیاره قرار دارند. هر دو تکنیک برای انتخاب گزینه بهینه براساس تعدادی معیار ارائه شده اند. در هر دو تکنیک باید گزینه ها براساس معیارهای مختلف ارزیابی شده و در قالب یک ماتریس تصمیم ارائه شوند. برای حل هر دو تکنیک باید وزن معیارها از پیش تعیین شده باشد.
?در گام دوم از این دو تکنیک نرمال سازی ماتریس تصمیم صورت میگیرد. در روش تاپسیس از نرمال سازی برداری استفاده می شود اما در روش ویکور از نرمال سازی خطی استفاده می شود. نکته اینجاست که برخی برای ویکور نیز از نرمال سازی برداری استفاده می کنند. توجه کنید در هر صورت تفاوت اصلی این دو تکنیک روش نرمال سازی نیست. انواع روش های نرمال سازی داده ها توضیح داده شده است.
?تفاوت روش ویکور و تاپسیس
در روش ویکور به منظور رتبه‌بندی و یافتن بهترین گزینه از مفهوم بدترین گزینه استفاده می‌کند و میزان سازش میان فاصله گزینه‌ها نسبت به بهترین گزینه و به این علت جزء روش‌های برنامه ریزی سازشی طبقه بندی می‌شود. این روش در مقایسه با روش تاپسیس، در محاسبه فواصل گزینه‌ها میزان اهمیت فاصله مطلوب نسبت به بهترین حالت و بدترین حالت را در نظر میگیرد. در تکنیک TOPSIS گزینه انتخابی باید کمترین فاصله از جواب ایده آل و دورترین فاصله از جواب ضد ایده آل را داشته باشد. روش TOPSIS دو نقطه مرجع (ایده آل و ضد ایده آل) را معرفی می کند ولی اهمیت نسبی فواصل از این دو نقطه را در نظر نمی گیرد.
?روش های VIKOR و TOPSIS انواع متفاوتی از نرمال سازی را برای حذف واحدهای سنجش معیارها بکار می گیرند، در حالی که روش VIKOR از نرمال سازی خطی و روش TOPSIS از نرمال سازی برداری استفاده می کنند. مقدار نرمال سازی شده در روش VIKOR به واحد سنجش معیار وابسته نیست و این در حالی است که مقادیر نرمال سازی شده توسط روش TOPSIS ممکن است به واحد سنجش معیار وابسته باشند.
منبع: مقایسه ویکور و تاپسیس حبیبی، آرش؛ ایزدیار، صدیقه؛ سرافرازی، اعظم. (۱۳۹۳)، تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی، انتشارات کتیبه گیل
